Smog – to słowo w ostatnich latach stało się wszechobecne. Słyszymy o nim w mediach, codziennych rozmowach, o smogu uczą się nawet dzieci w przedszkolu. Czy jednak na pewno wiemy czym jest ten dziwny towarzysz zimy? Jakie niesie ze sobą zagrożenia i jaki wpływ ma na nasze zdrowie i otaczający nas krajobraz? Przeczytajcie ten artykuł, a odpowiedzi na te pytania nie będą dla Was już dłużej zagadką.
Na co dzień nie zastanawiamy się czym oddychamy. Jest to naturalny proces bez którego nie jesteśmy w stanie przeżyć. Nieliczni śmiałkowie są w stanie wstrzymać oddech na dłużej niż 20 minut (rekord Guinnessa 02.2018 na wstrzymanym oddechu pod wodą, po uprzednim oddychaniu czystym tlenem wynosi 24 min 11 sek). Oddychanie towarzyszy nam od narodzin aż do ostatnich dni życia. Być może dlatego jest to dla nas oczywisty proces, nad którym nie skupiamy się na co dzień.
Smog jest to zjawisko spowodowane zanieczyszczeniami powietrza w wyniku działalności człowieka w specyficznych warunkach atmosferycznych takich jak mgła oraz bezwietrzna pogoda. Smog tworzy się z zanieczyszczeń pyłów, pary oraz gazów emitowanych z zakładów przemysłowych czy energetycznych, z zanieczyszczeń pochodzących od silników spalinowych pojazdów mechanicznych, a także w wyniku procesu spalania węgla i jego pochodnych w piecach. Możemy wyróżnić dwa rodzaje smogu: fotochemiczny (typu Los Angeles) oraz klasyczny (tzw. londyński).
Smog fotochemiczny (utleniający się, typu Los Angeles) zachodzi głównie w okresie letnim w wyniku zwiększonego natężenia ruchu komunikacyjnego połączonego z wysokim nasłonecznieniem i temperaturą powietrza ok 25-30 stopni C. Ten rodzaj smogu występuję na całym świecie, głównie w dużych miastach (Pekin, Los Angeles, Meksyk, Kraków).
W umiarkowanej strefie klimatycznej występuje smog klasyczny (londyński, kwaśny), głównie w miesiącach jesienno-zimowych (listopad-luty). Smog ten związany jest z procesem spalania węgla, a także innych paliw stałych. Niestety szacuje się, że 50% gospodarstw domowych w Polsce posiada instalacje starego typu, wykorzystującą węgiel lub paliwa stałe. Dodatkowo, stosowanie węgla niskiej jakości wzmaga emisję zanieczyszczeń do atmosfery. Posiadanie tego typu instalacji stwarza możliwość spalania w piecach wszystkiego, co nie jest potrzebne gospodarzom, w tym również śmieci.
Niewątpliwie smog wpływa na nasze życie i zdrowie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje: 4,2 milionów osób na całym świecie umiera przedwcześnie w związku z zanieczyszczeniem powietrza. Następstwem są choroby serca, płuc, udary oraz ostre i przewlekłe zapalenia dróg oddechowych u dzieci. Do najniebezpieczniejszych składników smogu zaliczyć można: pyły zawieszone PM, ozon O3, dwutlenek azotu NO2, dwutlenek siarki SO2.
Pyły zawieszone to mieszanina gazów, stałych organicznych i nieorganicznych związków chemicznych, których szkodliwość jest potwierdzona wieloma badaniami. Najbardziej niebezpieczne z nich to takie, których cząstki są bardzo małe PM2,5 (średnica mniejsze niż 2,5 mikrona) oraz PM10 (średnica mniejsza niż 10 mikronów). Im mniejsze pyłki, tym swobodniej przenikają do ludzkiego organizmu. Dla porównania grubość ludzkiego paznokcia to 360-380 mikronów a ludzkiego włosa 80 mikronów. PM jest zdolny do wnikania głęboko w kanały płucne i krwiobieg, powodując udary płucno-sercowe, mózgowo-naczyniowe oraz oddechowe. W 2013 roku Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zakwalifikowała pyły zawieszone PM jako przyczynę zachorowania na raka płuc.
Zanieczyszczenie powietrza ma również ogromny wpływ na nasze dzieci, które wraz z kobietami ciężarnymi i osobami starszymi tworzą grupę najbardziej podatną na zachorowania. Nawet krótkotrwała ekspozycja na zanieczyszczone powietrze może powodować zmniejszenie czynności płuc, infekcje dróg oddechowych, wzmożenie objawów astmy, cukrzyce oraz zaburzenia neurologiczne. Ponadto u kobiet w ciąży skutkami zanieczyszczenia powietrza mogą być problemu okołoporodowe takie jak: niska masa urodzeniowa oraz przedwczesny poród.
Polska należy do niechlubnej czołówki państw, w których niemal codziennie dochodzi do przekroczenia dziennych progów emisji PM2,5 i PM10. Według WHO to właśnie u nas znajdują się 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w całej Unii Europejskiej. Do grona najbardziej zanieczyszczonych miast zaliczyć można: Kraków, Żywiec, Pszczynę czy Nowy Sącz.
Do bieżącej analizy poziomu zanieczyszczenia powietrza przydatne są aplikacje mobilne, które opierają się na danych z prywatnych stacji pomiarowych oraz punktów Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Jako odpowiedzialna mama trójki dzieci staram się na bieżąco kontrolować stan powietrza w naszej okolicy. Jest wiele aplikacji ułatwiających bieżące monitorowanie jakości powietrza. Jedną z bardziej popularnych jest mobilna aplikacja Kanarek, która agreguje wiele różnych sieci czujników smogu. Wykorzystując nasze smartfony możemy kontrolować stan zanieczyszczenia powietrza oraz w razie potrzeby podejmować dodatkowe czynności mające uchronić nas i najbliższych przed niekorzystnymi skutkami smogu.
Smog i jego następstwa dotyczą nie tylko naszego zdrowia, ale także środowiska w którym mieszkamy. Zanieczyszczenie powietrza oraz padające kwaśne deszcze wpływają na jakość gruntów, także tych przeznaczonych pod uprawę roślin. Degradacji ulega środowisko naturalne wielu zwierząt i organizmów żywych, co w konsekwencji prowadzi do wyniszczania zielonej planety. Wpływ smogu na życie ludzkie to najpoważniejszy i najtrudniejszy problem ekologiczny z którym przyszło nam się zmierzyć. Tylko dzięki wspólnej inicjatywie podejmowanej dla dobra nas samych i naszego środowiska jesteśmy w stanie zmienić losy Ziemi. Czy wiesz, że montując instalację fotowoltaiczną w swoim gospodarstwie domowym przyczyniasz się do redukcji emisji CO2? Niewielka instalacja (3-4 kWp) pozwala zredukować produkcję CO2 o 3 tony rocznie! Nie czekaj z podjęciem decyzji o poprawie jakości powietrza w Twojej okolicy. Bądź przykładem dla sąsiadów i już dziś skontaktuj się z nami w celu przygotowania oferty dopasowanej do Twoich potrzeb.
